Nhựa có phân hủy được không? Nhựa mất bao lâu để phân hủy?

Theo thống kê từ Liên Hợp Quốc, mỗi năm thế giới thải ra khoảng 300 triệu tấn rác thải nhựa. Với 1 triệu chai nhựa và 5000 tỷ túi nilon được tiêu thụ trong 1 phút. Có thể nói rác thải nhựa đã trở thành một vấn đề lớn trên toàn cầu. Vậy nhựa có tự phân hủy được không? Và phân hủy như thế nào?

H2: Nhựa có phân hủy được không? Nhựa phân hủy như thế nào?

Chúng ta đều biết, nhựa không phải là chất hữu cơ. Nhựa là vật liệu tổng hợp được làm từ dầu mỏ, khí tự nhiên hoặc than đá. Do đó, nhựa không thể bị phân rã bởi các quá trình sinh học tự nhiên hay còn gọi là phân hủy sinh học.

Phân hủy sinh học nghĩa là vật liệu bị vi khuẩn và các sinh vật tự nhiên khác phân hủy thành các hợp chất cơ bản như nước và khí cacbonic. Thực tế, hầu hết các loại nhựa đều không thể phân hủy sinh học.

Thay vào đó, nhựa bị phân hủy thông qua quá trình phân hủy quang học. Cụ thể khi khi nhựa tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, chúng sẽ phân hủy thành các mảnh nhỏ hơn theo thời gian. Tuy nhiên quá trình này diễn ra rất lâu, chỉ một ống hút nhựa cũng phải mất đến 100 – 500 năm.

Thời gian phân hủy của các loại nhựa

H2: Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phân hủy của nhựa trong môi trường

Trong thực tế, tốc độ phân hủy của nhựa cũng chịu ảnh hưởng bởi các tác nhân sau:

Ánh sáng mặt trời

Như đề cập ở trên, nhựa bị phân hủy bởi quá trình phân hủy quang học. Bởi các tia UV có thể làm tác động lên các liên kết phân tử trong nhựa, gây ra quá trình phân hủy và giảm độ bền của các liên kết. Từ đó nhựa bị phân rã.

Nhiệt độ

Nhiệt độ môi trường cũng ảnh hưởng đáng kể đến tốc độ phân hủy của nhựa. Nhiệt độ cao có thể tăng cường quá trình phân hủy, trong khi nhiệt độ thấp có thể làm chậm lại quá trình này.

Độ ẩm

Riêng đối với nhựa sinh học, sự có mặt của nước có thể ảnh hưởng đến sự phân hủy. Nước có thể tham gia vào các quá trình hóa học và sinh học, tác động lên cấu trúc của nhựa và làm tăng tốc quá trình phân hủy.

Vi khuẩn và vi sinh vật

Đối với nhựa sinh học, một số loại vi khuẩn và vi sinh vật có thể tham gia vào quá trình phân hủy sinh học của nhựa. Chúng có khả năng tạo ra enzym và chất xơ giúp phân hủy các liên kết trong cấu trúc nhựa. Giúp nhựa phân hủy sinh học nhanh hơn.

Yếu tố ảnh hưởng đến việc phân hủy nhựa

H2: Thời gian phân hủy cụ thể của các loại nhựa

Do nhựa được phân hủy thông qua quá trình phân hủy quang học nên thời gian phân hủy rất lâu. Cụ thể, quá trình này có thể mất hàng trăm, hàng nghìn năm, tùy thuộc vào loại nhựa và điều kiện môi trường.

Thời gian phân hủy của một số loại nhựa

Dưới đây là thời gian phân hủy của một số sản phẩm nhựa cụ thể:

Chất liệu nhựa	Các sản phẩm nhựa	Thời gian phân hủy
Nhựa PET	Chai nhựa	Từ 450 – 1000 năm
Nhựa HDPE	Chai đựng chất tẩy rửa	Từ 500 – 1000 năm
Nhựa HDPE	Túi nilon, bao nhựa mỏng	Từ 10 – 100 năm
Nhựa LDPE	Túi nhựa dày, có độ dai	Từ 500 – 1000 năm
Nhựa PP	Ống hút nhựa	Từ 100 – 500 năm
	Thìa dĩa nhựa
	Cốc sữa chua
	Nắp chai

H2: Một số cách phân hủy nhựa phổ biến nhất hiện nay

Ngoài việc để nhựa tự phân hủy quang học, còn có một số cách phân hủy khác đang được nghiên cứu và áp dụng trên thế giới. Cụ thể như sau

H3: Xử lý bằng đốt và chôn dưới lòng đất

Cách xử lý rác thải nhựa bằng cách chôn lấp hoặc đốt là cách làm rất phổ biến tại Việt Nam cũng như trên thế giới.

Hiện nay ước tính có 12% rác thải nhựa được đốt cháy và 79% rác thải nhựa được chôn lấp hoặc nằm trong bãi rác và môi trường.

Ưu điểm của phương pháp đốt hoặc chôn lấp:

Xử lý nhanh, tốn ít thời gian.
Kỹ thuật đơn giản, không tốn kém nhiều chi phí.

Tuy nhiên, phương pháp này cũng tồn tại nhiều nhược điểm:

Việc chôn lấp rác thải nhựa sẽ làm biến đổi tính chất của đất, gây ô nhiễm nguồn nước ngầm. Ảnh hưởng đến khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng của đất. Ngoài ra còn làm cản trở, tác động tiêu cực đến sự sinh trưởng của thực vật.
Việc đốt rác thải nhựa có thể gây phá hủy tầng ozone và gây ra hiệu ứng nhà kính: Nghiên cứu chỉ ra rằng các loại nhựa khi bị đốt sẽ sản sinh ra các khí metan và etilen gây ra hiệu ứng nhà kính.
Ngoài ra, khi đốt, khí carbon và hydro trong nhựa kết hợp với clorua vốn có tại nhiều loại rác thải thác thải ra Dioxin, Furan gây ung thư

H3: Phân hủy nhựa bằng cách tái chế

Đây là một biện pháp được đánh giá là tốt ưu, được nhiều đất nước khuyến khích thực hiện.

Tuy nhiên, trên thực tế, chỉ có số loại nhựa có thể tái chế được là: Nhựa PETE, nhựa HDPE, nhựa LDPE, nhựa PP

Còn lại là những loại nhựa ít/không thể tái chế được như: nhựa PVC, nhựa PS

Việc xử lý rác thải nhựa bằng cách tái chế mang tới nhiều ưu điểm:

Việc tái chế rác thải nhựa giúp làm giảm lượng rác thải nhựa cần xử lý. Từ đó tiết kiệm chi phí xử lý rác thải nhựa. Ngoài ra, việc tái chế nhựa còn hạn chế được tình trạng suy thoái đất, tắc nghẽn cống rãnh, gây ra lũ lụt,…

Nhựa được tái chế giúp tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ các tài nguyên không có khả năng tái tạo như dầu mỏ
Phương pháp tái chế cũng giúp giảm áp lực với vật liệu nhựa nguyên sinh. Từ đó giảm sự tiêu thụ năng lượng, nước và phát thải các loại khí và hóa chất độc hại trong quá trình sản xuất nhựa nguyên sinh

H3: Dùng vi khuẩn phân hủy nhựa

Cách phân hủy nhựa bằng vi khuẩn chủ yếu áp dụng với các sản phẩm từ nhựa sinh học. Tuy nhiên trên thế giới, các nhà khoa học đang nghiên cứu và phát triển phương pháp sử dụng vi khuẩn để phân hủy các loại nhựa truyền thống như:

Năm 2016, các nhà khoa học ở Nhật Bản đã tìm ra loại vi khuẩn có thể tiết ra 2 loại enzyme giúp phân hủy nhựa PET.

Năm 2018, một nữ sinh viên người Mỹ đã tìm ra 3 loại vi khuẩn tạo ra enzyme tiêu hóa có khả năng phân hủy chất dẻo là lipase. Trong đó, có 1 loại vi khuẩn có khả năng phân hủy các hydrocacbon trong nhựa PET.

Gần đây, các nhà khoa học ở Anh và Mỹ đã tạo ra được một loại enzyme có khả năng phân hủy nhựa bằng phương pháp đột biến. Cụ thể bình thường nhựa plastic có thể phải mất 400 năm phân hủy nhưng dùng cách này có thể chỉ mất vài ngày. Hiện nay, các nhà khoa học đang nghiên cứu để tối ưu các phương pháp trước khi ứng dụng rộng rãi.

Một số phương pháp phân hủy nhựa phổ biến

Như vậy, bài viết đã giúp bạn đọc trả lời câu hỏi “Nhựa phân hủy mất bao lâu?”. Bên cạnh đó, bạn đọc cũng hiểu thêm về các phương pháp phân hủy phổ biến. Và thời gian phân hủy tự nhiên của từng loại nhựa cụ thể.

Mong rằng những thông tin có thể giúp ích cho bạn đọc. Mọi thắc mắc, câu hỏi liên quan đến sản xuất chai lọ nhựa hũ mỹ phẩm/ dược phẩm/ thực phẩm, hãy liên hệ với Pavico để được tư vấn miễn phí.